Wapenhandel: import vanuit Israël

In de afgelopen vijf jaar gaf het Nederlandse Ministerie van Defensie bijna 2 miljard euro uit aan Israëlische wapens (bron: NRC), onder andere van het bedrijf Elbit Systems. Opvallend is dat ruim de helft van dat bedrag werd uitgegeven na 7 oktober 2023.

Een groot deel van dit geld ging naar Elbit Systems. Dat is een van de grootste wapenfabrikanten ter wereld. Ze verkopen hun wapens als “in de strijd getest” – wat betekent dat ze zijn gebruikt tegen Palestijnse burgers. Elbit levert ook witte fosfor, een verboden chemisch wapen dat Israël onder andere illegaal heeft ingezet in Gaza en Zuid-Libanon. Het gebruik ervan veroorzaakt niet alleen menselijk leed, maar ook blijvende schade aan land, water en ecosystemen – een daad van ecocide, naast genocide.

Wapenaankopen 2024

Hoewel internationale verdragen duidelijke regels geven over wapenexport, blijft de import of doorvoer van wapens grotendeels buiten beeld. De regelgeving is zwak, en toezicht ontbreekt vaak. 

In 2024 heeft de Nederlandse regering het volgende aangeschaft:

  • Zelfbeschermingssysteem voor transportvliegtuigen: € 50 miljoen

    Zelfbeschermingsuitrusting voor helikopters: € 100 miljoen

    Elektronische oorlogsvoering en Directed Infrared Countermeasure uitrusting voor vliegtuigen en helikopters: € 175 miljoen

  • SPIKE anti-tank raketwerpers: € 250 miljoen

    Beschermingssysteem voor tanks: € 100 miljoen

  • Surface-to-air raketten voor ondersteuningsschepen: € 200 miljoen

    Loteringsmunitie voor ondersteuningsschepen: € 200 miljoen

    Elektronische oorlogsvoeringsapparatuur voor ondersteuningsschepen: € 50 miljoen

Totaal: ongeveer € 1.125 miljard in 2024
Bronnen: NRC & Piloot en Vliegtuig

Wat is er mis met het kopen van Israëlische wapens?

Israël is een van de grootste wapenproducenten in de wereld. De Israëlische wapenindustrie staat in de wereldwijde top tien. Ongeveer 10 procent van de Israëlische beroepsbevolking werkt in de wapenindustrie – ze maken of verkopen militaire producten. Zowel de overheid als privébedrijven verkopen deze wapens als “getest in de strijd”. Dat betekent dat ze zijn gebruikt op Palestijnen in bezet gebied, voordat ze wereldwijd worden verkocht.

Deze praktijken zijn uitgebreid gedocumenteerd. Palestina is een laboratorium: een plek waar Israël nieuwe wapens en surveillance-technologie uittest voor de wereldmarkt. Wanneer Nederland wapens koopt van Israëlische bedrijven zoals Elbit Systems of Rafael, gaat er direct geld naar een economie die afhankelijk is van bezetting, controle en geweld. Nederlandse burgers dragen zo, via hun belastinggeld, bij aan de onderdrukking en genocide van het Palestijnse volk.

Nieuwe contracten?

In mei 2025 heeft Elbit nog voor €330 miljoen aan nieuwe contracten afgesloten diverse NAVO-landen voor maritieme oplossingen, zoals solarsystemen. De landen zelf worden niet genoemd, maar gezien de geplande mariene uitbreidingen is het niet onwaarschijnlijk dat een deel hiervan in Nederland beland.

Steun aan onderdrukking wereldwijd

Loewenstein laat in zijn boek zien hoe Israël militaire steun gaf aan:

  • Het Rwandese regime tijdens en na de genocide

  • De Shah van Iran

  • Het leger van Suharto in Indonesië

  • Door de VS gesteunde staatsgrepen in Latijns-Amerika

  • De burgeroorlog in Zuid-Soedan

  • De genocide op de Rohingya in Myanmar

Ook wordt Israëlische technologie ingezet bij conflicten zoals de invasie van Oekraïne, en is Israël wereldwijd betrokken bij digitale surveillance en spionage.

Opkomst van de Israëlische wapenindustrie

Dit beschrijft de Joodse journalist Anthony Loewenstein in zijn boek The Palestine Laboratory. De groei van de Israëlische wapenindustrie begon met grote herstelbetalingen van West-Duitsland na de Tweede Wereldoorlog. Daarna volgden geheime investeringen van Frankrijk en de Verenigde Staten, ook in de ontwikkeling van kernwapens.

Terwijl Israël voorheen vooral landbouwproducten zoals sinaasappels exporteerde, werden dat later wapens, drones en spionagetechnologie. Israël gebruikte zogenaamde ‘spionagediplomatie' om wereldwijd invloed te krijgen. Het land verkocht wapens en technologie aan regimes die mensenrechten schonden, ook als daar internationale wapenverboden voor golden. Zo gaf Israël militaire steun aan de dictatuur in Argentinië, een regime dat Nazi’s opving na de Tweede Wereldoorlog oorlog én veel Joodse mensen martelde.